คงมีคนจำนวนไม่น้อยที่เคยนอนละเมอหรือประสบพบเจอกับคนละเมอ แล้วเกิดสงสัยว่าอาการเหล่านี้มีที่มาอย่างไร และส่งผลอะไรต่อร่างกายบ้าง รวมถึงจะหาวิธีในการรักษาได้อย่างไร
การนอนละเมอเกิดจากอะไร?
สาเหตุของการละเมอยังไม่สามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าเกิดจากอะไร แต่คาดว่าอาจจะเกิดจากหลากหลายปัจจัยเช่น การนอนหลับที่ไม่เพียงพอ, ความเครียดและความวิตกกังวล, การดื่มแอลกอฮอล์, อาการป่วยหรือมีไข้สูง (โดยเฉพาะเด็กเล็ก) และอาการที่ทำให้นอนหลับไม่สนิท
กรรมพันธุ์ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดการละเมอ โดยมีการศึกษาแนวโน้มของเด็กที่นอนละเมอ ซึ่งแบ่งเด็กออกเป็น 3 กลุ่ม
- กลุ่มที่ครอบครัวไม่เคยมีประวัติการนอนละเมอ
- กลุ่มที่พ่อหรือแม่คนใดคนหนึ่งเคยมีประวัติการนอนละเมอ
- กลุ่มที่พ่อและแม่เคยมีประวัติการนอนละเมอทั้งคู่
ผลการศึกษาพบว่า จำนวนของเด็กที่นอนละเมอมากที่สุด มาจากกลุ่มที่พ่อและแม่เคยมีประวัติการนอนละเมอทั้งคู่ การศึกษาครั้งนี้ทำให้เห็นว่ากรรมพันธ์ุก็มีส่วนต่อการนอนละเมอ รวมถึงผลข้างเคียงจากยาบางชนิด โดยเฉพาะยาที่ให้ฤทธิ์กล่อมประสาท ก็ส่งผลต่อการละเมอเช่นเดียวกัน
นอนละเมอส่งผลอะไรบ้าง?
การนอนละเมอส่งผลต่อร่างกายให้ลุกขึ้นมาทำกิจกรรมต่างๆ ในระหว่างที่เราหลับและไม่รู้สึกตัว เช่น การเดิน การเข้าห้องน้ำ พูดคุย ส่งเสียงร้อง และการปัสสาวะไม่เป็นที่ ที่ยกตัวอย่างมาคืออาการละเมอที่ไม่ถึงขั้นรุนแรง
อาการละเมอในขั้นรุนแรง จะสามารถสร้างอันตรายให้กับร่างกายและนำไปสู่อุบัติเหตุได้ เช่น การขับรถ การปีนหน้าต่าง หรือ การเดินออกจากบ้าน
นอกจากนี้แล้วการละเมอยังส่งผลให้ รู้สึกสับสนและงุนงนหลังจากตื่น, ทำให้เกิดภาวะตื่นยาก, รู้สึกหงุดหงิดและมีอารมณ์รุนแรงหลังจากตื่น และการละเมอยังเป็นสัญญาณเตือนของโรคต่างๆ เช่น กรดไหลย้อน, ไมเกรน, ภาวะง่วงเกิน (Narcolepsy), กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Legs Syndrome)
จะรักษาและป้องกัน การละเมอได้อย่างไร?
- นอนหลับให้เพียงพอและพยายามเข้านอนในเวลาที่ใกล้เคียงกัน
- ทำให้แน่ใจว่าห้องนอนมืดสนิทและปราศจากเสียงรบกวนเมื่อถึงเวลาเข้านอน
- ไม่ดื่มกาแฟ หรือ แอลกอฮอล์ และเข้าห้องน้ำก่อนที่จะนอนทุกครั้ง
- หากิจกรรมที่ทำให้ผ่อนคลายก่อนเข้านอน เช่น การฟังเพลง, การอาบน้ำอุ่น, การหายใจเข้าลึกๆ และ การอ่านหนังสือ
- ใช้ยาในการรักษา ซึ่งต้องเป็นผู้เดือดร้อนจากการละเมอจริงๆ เช่น ได้รับอุบัติเหตุจากการละเมอ หรือไม่สามารถนอนหลับได้อย่างเต็มอิ่ม
การละเมอเป็นสิ่งที่ส่งผลเสียต่อร่างกายและการนอนหลับที่ไม่เพียงพอก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดการละเมอทำความเข้าใจการละเมอและเรียนรู้วิธีการนอนอย่างไรให้มีคุณภาพไปกับ รศ.พญ. นฤชา จิรกาลวสาน แพทย์ผู้เชี่ยวชาญการรักษาด้านการนอนหลับ แห่งศูนย์นิทราเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย หน่วยโรคระบบการหายใจและภาวะวิกฤต ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในคอร์ส “The Science of Sleep – ชีวิตดีขึ้นได้ด้วยการนอน”