วิธีจัดการความเครียดฉบับนักจิตบำบัด

Home » Wellness » วิธีจัดการความเครียดฉบับนักจิตบำบัด

ก่อนที่เราจะไปจัดการกับความเครียด เราควรทำความรู้จักกับความเครียดให้ดีเสียก่อนเพื่อทำความเข้าใจว่าความเครียดไม่ใช่ศัตรู และมีด้านที่เป็นประโยชน์ที่เราสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้

ความเครียด คืออะไร?

ความเครียด คือ กลไกตามธรรมชาติของมนุษย์และเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนต้องมี เพราะความเครียดเปรียบเสมือนเครื่องมือที่คอยเตือนว่า เรากำลังอยู่ในอันตรายหรือในสภาวะที่ไม่ปลอดภัย เป็นสิ่งที่ทำให้เราสามารถรับมือและตัดสินใจได้ว่าควรจะทำไรกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นตรงหน้า

เพราะหากเราไม่มีสัญญาณเตือนภัยอย่างความเครียดเลย เราก็อาจจะเข้าไปอยู่ในสถานการณ์หรือสภาวะที่อันตรายโดยที่ไม่ได้เตรียมพร้อมรับมือมาก่อน ซึ่งหากเราปล่อยให้ความเครียดสะสมไว้นานเกินไป ก็จะส่งผลเสียต่อทั้งร่างกายและจิตใจในที่สุด

สาเหตุของความเครียด 

ความเครียดนั้นมีหลากหลายที่มาและสาเหตุ การที่เราเข้าใจและรู้สาเหตุของความเครียดนั้น จะทำให้เราสามารถแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด โดยสาเหตุของความเครียดนั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ปัจจัยหลักๆ คือ ปัจจัยนอก และ ปัจจัยภายใน

ปัจจัยภายนอก

เป็นปัจจัยที่เกิดขึ้นจากภายนอกที่ไม่ได้มาจากตัวเรา ยกตัวอย่างเช่น การทำงานที่อยู่ในสภาวะที่กดดันเป็นเวลานานๆ หรือแม้แต่การที่เราไม่ได้รับความใส่ใจหรือความเชื่อมโยงกับมนุษย์คนอื่นๆ รวมถึงเรื่องความสัมพันธ์ต่อคนรอบตัว เรื่องเหล่านี้หากปล่อยไว้นานก็จะทำให้เกิดความเครียดได้เช่นกัน

ปัจจัยภายใน

ความเครียดไม่ได้มาจากภายนอกเพียงอย่างเดียว บางทีความเครียดก็สามารถเกิดขึ้นได้จากพฤติกรรมของเรา เช่น การนอนน้อย การทำงานที่หนักเกินไป  หรือแม้แต่การอยู่คนเดียวมากเกินไป เนื่องจากเราไม่ได้ปลดปล่อยหรือระบายสิ่งที่อัดอั้นอยู่ในใจเป็นเวลานาน บุคลิกหรือนิสัยบางอย่างก็สามารถเป็นสาเหตุของความเครียดได้ เช่น คนที่มีนิสัยชอบทำงานอยู่ตลอดเวลา จนไม่มีเวลาที่จะพักผ่อน นิสัยเหล่านี้ก็จะนำมาซึ่งความเครียดได้เช่นกัน

ความเครียดเป็นกลไกหนึ่งของร่างกายมนุษย์ เป็นเรื่องธรรมชาติที่เราทุกคนต้องเจอและต้องอยู่ร่วมกับมันให้ได้ เพราะฉะนั้นการทำความเข้าใจถึงสาเหตุและที่มาของความเครียดจึงเป็นสิ่งสำคัญ

วิธีจัดการความเครียด

เมื่อเรารู้ถึงสาเหตุและที่มาของความเครียดแล้ว เราก็จะสามารถเข้าไปจัดการกับความเครียดได้อย่างตรงจุดและเป็นการแก้ไขปัญหาอย่างยังยืนเพื่อให้เกิดความเครียดขึ้นอีก เพราะฉะนั้นการจัดการความเครียดจึงเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งเราสามารถแบ่งวิธีในการจัดการกับความเครียดได้ 3 วิธีหลักๆ ได้แก่ Relief, Manage และ Prevention

Relief

การบรรเทา คือ การที่เราได้ผ่อนคลายความเครียดหรือระบายมันออกไป ก่อนที่เราจะเข้าไปจัดการมัน เพื่อให้เราสามารถจัดการกับความเครียดได้ง่ายขึ้นและเป็นการกำจัดความเครียดไปในตัว ซึ่งเราสามารถบรรเทาความเครียดได้ด้วยวิธีต่อไปนี้

  • Hijack คือ การหยุดหรือระงับความเครียดที่ก่อตัวขึ้นชั่วคราว ซึ่งสามารถทำได้หลากหลายวิธีเช่น การกอด ไม่ว่าจะเป็นคน หรือ สัตว์ หรือการกินหมากฝรั่ง ก็ช่วยให้คุณสามารถผ่อนคลายและกำจัดความเครียดได้ชั่วคราว
  • Ventilate คือ การระบายความเครียดให้ออกมา ผ่านการทำสิ่งต่างๆ เช่น การสื่อสารกับผู้อื่น การออกแรงทำบางสิ่ง ที่สามารถช่วยให้เราได้ระบายหรือถ่ายเทความเครียดได้ รวมถึงการได้ปลดปล่อยเช่น การตะโกน เล่นเกม ร้องเพลง สิ่งเหล่านี้ก็สามารถช่วยให้คุณระบายความเครียดออกมาได้ เพราะเราไม่ควรปล่อยให้ความเครียดสะสมไว้นาน การระบายมันออกมาจึงเป็นสิ่งจำเป็น
  • Soothing คือ การสร้างความผ่อนคลายให้กับร่างกายและจิตใจ  เช่น การนวด การดมกลิ่นหอม การทำสมาธิ ทำให้จิตใจสงบ หรือแม้แต่การฝึกลมหายใจ เพื่อให้ร่างกายได้พักผ่อนและจิตใจได้รับการเยียวยาจากความเครียด
  • Energized คือ การกระตุ้นตัวเองให้มีเสียงหัวเราะ มีความผ่อนคลาย เบี่ยงเบนความสนใจจากความเครียด เช่น การทำหรือดูอะไรที่สร้างความสนุกและตื่นเต้น แต่หากทำมากจนเกินไปก็จะกลายเป็นการหลีกหนีความเครียดแทน

Manage

การจัดการ เราสามารถจัดการความเครียดได้ด้วยหลักการ 4As

  1. Avoid ถ้ามีสิ่งที่ส่งความเครียดมาให้เราและเราสามารถเลี่ยงมันได้ ก็ให้เราเลือกที่จะหลีกเลี่ยงมัน เช่น ปฏิเสธงานจากเพื่อนร่วมงานถ้าทำได้ เพราะงานนั้นจะเข้ามาเพิ่มภาระให้เรามากเกินไป
  1. Alter ปรับวิธีการรับมือ สร้างตัวเลือกให้กับความเครียดที่เรากำลังเผชิญ ทำให้เรามีทางเลือกในการเลือกรับความเครียดและสามารถจัดการมันได้อย่างอิสระ เพื่อไม่ให้เรารับความเครียดมากเกินไป เช่น เพื่อนร่วมงานขอให้เราช่วย เราก็ควรเลือกที่จะช่วยครึ่งหนึ่งหรือเท่าที่เราไหว 
  1. Accept การยอมรับความเครียดที่เกิดขึ้น รับรู้ว่าสิ่งใดที่ทำให้เราเกิดความเครียด เพื่อให้เราสามารถเข้าใจถึงสาเหตุของความเครียดและเตรียมพร้อมรับมือกับมัน
  1. Adapt การปรับเปลี่ยนวิธีในการรับมือกับความเครียดให้เรามีความเครียดในปริมาณที่พอดีและไม่มากจนเกินไป 

Prevention

การป้องกันความเครียด ป้องกันด้วยการประเมินสถานการณ์ในอนาคตข้างหน้าและเรียนรู้จากอดีต เมื่อเรารู้ว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้เราเกิดความเครียด  เราก็จะสามารถป้องกันไม่ให้เกิดความเครียด และพร้อมที่จะรับมือและจัดการกับความเครียดเหล่านั้นได้

การเรียนรู้ที่จะอยู่กับความเครียดเป็นสิ่งสำคัญ

ความเครียดเป็นเรื่องธรรมชาติ มนุษย์ทุกคนล้วนมีความเครียด แต่ถ้ามีน้อยเกินไปหรือมากเกินไปก็ไม่ดี การกำจัดและจัดการความเครียดให้อยู่ในระดับพอดีจึงเป็นสิ่งจำเป็น ทำความรู้จักกับความเครียดด้วยมุมมองใหม่ พร้อมวิธีการจัดการและควบคุมความเครียดให้อยู่ในระดับที่พอดี ในคอร์ส Stress Solutions – จัดการความเครียด ผ่อนคลายความคิด

สูตรความสำเร็จกับ "ที่สุด" ของประเทศ

คอร์สออนไลน์กับผู้บริหาร ผู้นำทางความคิด แบบที่ไม่เคยมีมาก่อน